Có hai dạng đột quỵ là đột quỵ thiếu máu não và đột quỵ xuất huyết não. 

• Đột quỵ thiếu máu não xảy ra khi có cục máu đông do mảng xơ vữa tại mạch máu não hoặc từ nơi khác theo dòng máu di chuyển đến não gây tắc nghẽn mạch máu. 
• Đột quỵ xuất huyết não xảy ra khi một mạch máu bị vỡ.

Mức độ nghiêm trọng của đột quỵ tùy thuộc vào diện tích vùng não bị tổn thương và thời gian tế bào não không được cung cấp máu đầy đủ.

Tế bào thần kinh sẽ bị chết dần sau khi khởi phát đột quỵ. Cứ một phút trôi qua sẽ có khoảng 2 triệu tế bào não chết đi. Vì thế người đột quỵ cần được điều trị càng sớm càng tốt. Sơ cứu cho nạn nhân đột quỵ não đừng phí thời gian vào những việc vô ích như: cạo gió, thoa dầu, chích máu đầu ngón tay chân,…thay vào đó hãy đưa nạn nhân tới các Trung tâm Đột quỵ để không bỏ lỡ thời gian vàng.

10 lưu ý khi sơ cấp cứu nạn nhân đột quỵ

1. Nhận biết sớm dấu hiệu

• Méo miệng, biểu hiện rõ khi nạn nhân cười, nhe răng. 
• Yếu liệt tay chân, có thể kiểm tra bằng cách yêu cầu nạn nhân giơ hai tay, hai chân lên cao. 
• Ngôn ngữ bất thường, giọng bị đơ đớ, có thể đề nghị nạn nhân lặp lại cụm từ gì đó xem họ có hiểu và lặp lại được không. 
• Đưa ngay người đột quỵ đến bệnh viện có điều trị đột quỵ gần nhất. 

2. Ghi nhớ thời gian xuất hiện triệu chứng đột quỵ đầu tiên.

3. Đừng chủ quan cơn thiếu máu não thoáng qua

• Trong nhiều trường hợp, người đột quỵ chỉ có triệu chứng “thoáng qua”  sau đó giảm dần, nhưng không vì vậy mà nghĩ rằng mình đã khỏe. Vì sự tắc nghẽn mạch máu nhỏ sẽ khiến một phần nhỏ mô não bị thiếu máu tạm thời và sớm được phục hồi nhờ cục máu đông tự vỡ (do kích thước nhỏ), hoặc mô não này có thể nhận được dòng máu từ một nhánh mạch máu cạnh bên.
• Cứ 10 nạn nhân có cơn thiếu máu não “thoáng qua” thì sẽ có 1 người xuất hiện đột quỵ thật sự trong một tuần kế tiếp.

4. Đỡ nạn nhân đột quỵ nằm nghỉ tại nơi thoáng mát, không di chuyển nạn nhân quá mạnh.

5. Đưa nạn nhân đến ngay các trung tâm có thể điều trị đột quỵ não cấp tính để được điều trị kịp thời.

6. Nếu nạn nhân không đáp ứng + không thở (hoặc chỉ thở ngáp) và không có mạch: chúng ta cần thực hiện ép tim - thổi ngạt ngay trong khi chờ nhân viên y tế tới.

7. “Thời gian vàng” trong cấp cứu đột quỵ não là 4.5 giờ

• • Với sự tiến bộ của y học, nạn nhân có thể được dùng thuốc (tiêu sợi huyết) làm tan cục máu gây ra tắc mạch máu não. Tuy nhiên, nó chỉ được dùng cho một số nạn nhân đủ tiêu chuẩn và đến viện sớm trong vòng 4,5 giờ sau khi khởi phát bệnh.
  • Từ 4,5 – 6 giờ chỉ còn có thể áp dụng thông mạch bằng dụng cụ hút huyết khối.
  • Nếu muộn hơn việc điều trị rất khó khăn, khả năng tiên lượng xấu rất cao.

8. Tuyệt đối đừng chờ đợi cơn đột quỵ sẽ qua đi hoặc tự ý cho người đột quỵ dùng thuốc mà chưa có sự cho phép của bác sĩ...

9. Tự uống thuốc hạ huyết áp là tự hại mình.

10. Những SAI LẦM khi cứu người đột quỵ

• Tự ý điều trị cho người đột quỵ bằng cách: bấm huyệt, châm cứu, cạo gió, chích máu đầu ngón tay chân… Vì những động tác này sẽ làm chậm trễ việc điều trị, khiến bệnh ngày càng trầm trọng hơn.
• Cho người đột quỵ ăn uống: sẽ gây nôn, hít sặc thức ăn vào đường thở sẽ rất nguy hiểm.
• Tự ý dùng thuốc hạ áp hay ngậm thuốc huyết áp dưới lưỡi. Bởi vì đột quỵ có hai dạng đột quỵ do nhồi máu não và đột quỵ xuất huyết não, nếu nạn nhân đột quỵ do nhồi máu thì khi ngậm thuốc dưới lưỡi sẽ làm tụt huyết áp, các tĩnh mạch càng thiếu máu, làm tăng nguy cơ tử vong hơn. Ngoài ra, tăng huyết áp là một trong những nguyên nhân dẫn tới đột quỵ, nhưng nó là sự ảnh hưởng của một quá trình dài. Ở thời điểm đột quỵ do tắc mạch máu thì cơ thể sẽ có cơ chế tự động tăng huyết áp để bằng mọi cách “khơi thông” dòng máu. Nếu uống thuốc hạ huyết áp vào thời điểm này sẽ đi ngược cơ chế tự nhiên của cơ thể và làm mất thêm thời gian.