Thời gian khi virus cúm xâm nhập vào cơ thể cho đến khi phát bệnh là khoảng 2 ngày. Ngay khi phát hiện các dấu hiệu đầu tiên của cúm, người bệnh cần điều trị ngay để tránh biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe và hiện tại cúm là bệnh đã có vắc xin phòng ngừa hiệu quả.

Cúm có thể tự khỏi sau khi sử dụng thuốc theo khuyến cáo của bác sĩ, điều chỉnh chế độ sinh hoạt, ăn uống,…Vì vậy, nếu xuất hiện các dấu hiệu trở nặng cần đến ngay trung tâm y tế gần nhất để được thăm khám và điều trị kịp thời nhằm tránh dẫn đến những biến chứng nguy hiểm.

Ở người lớn

• Nhiệt độ vượt quá 38 độ C

• Sốt liên tục kéo dài

• Lồng ngực đau nhức, khó thở, thở khò khè

• Đau họng, choáng váng

Ở trẻ em

• Nhiệt độ vượt quá 38 độ C

• Trẻ biếng ăn, quấy khóc

• Sốt cao và kéo dài

• Các triệu chứng cảm lạnh không mất đi mà còn nghiêm trọng hơn

• Đau tai, thở khò khè

Khi bị cúm người bệnh có thể vẫn duy trì cuộc sống bình thường, tuy nhiên những triệu chứng của bệnh có thể gây khó chịu, mệt mỏi kéo dài. Điều trị tại nhà đúng cách có thể giúp giảm nhanh các triệu chứng khó chịu và mau phục hồi sức khỏe hơn. 

Dưới đây là 15 cách trị cúm tại nhà hiệu quả mà bạn nên biết:

1. Thăm khám bác sĩ và dùng thuốc theo chỉ định

Sử dụng thuốc trị cúm trong trường hợp người bệnh muốn giảm nhanh các triệu chứng cúm hoặc khi tình trạng bệnh tiến triển xấu đi khi trị cúm tại nhà. Tuy nhiên, khi sử dụng thuốc kháng sinh có tác dụng giảm đau hoặc giảm viêm thường có thể gây ra tác dụng phụ không mong muốn lên một số cơ quan khác. Do đó, người bệnh nên được chỉ định dùng thuốc từ các bác sĩ trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào.

2. Để cơ thể nghỉ ngơi

Trong thời gian điều trị cúm tại nhà nên giảm tối đa lượng công việc nặng hay phải đi lại ngoài trời nhiều. Thay vào đó bạn nên dành thời gian nghỉ ngơi và thư giãn để tình trạng bệnh tiến triển tốt hơn.

Nếu cảm thấy mệt mỏi, không muốn tập thể dục thì đừng quá gắng sức và đừng cố giải quyết những công việc hàng ngày khi triệu chứng cúm đang trầm trọng. Nghỉ ngơi cũng là cách hỗ trợ cơ thể chống lại nhiễm trùng hiệu quả.

Chu kỳ giấc ngủ hợp lý là “chìa khóa” để hệ miễn dịch hoạt động tốt hơn và ngủ đủ 8 tiếng mỗi đêm cả khi bệnh và khi khỏe mạnh.

3. Tăng độ ẩm cho môi trường xung quanh

Virus cúm tồn tại lâu hơn ở không khí khô, điều này khiến virus dễ dàng lây nhanh hơn. Đặc biệt là vào mùa lạnh, nhiệt độ ngoài trời lạnh làm giảm độ ẩm trong không khí, không khí trong nhà có thể bị khô do sử dụng hệ thống sưởi hoặc máy điều hòa.

Nên dùng máy tạo độ ẩm để tăng thêm độ ẩm trong nhà và nơi làm việc, giúp giảm virus cúm trong không khí là cách chữa cúm tại nhà hiệu quả. Ngoài ra, không khí ẩm còn giúp người bệnh giảm các triệu chứng nghẹt mũi, đau họng. Trường hợp chưa có máy tạo độ ẩm tại nhà, bạn có thể bật vòi sen với nước nóng và ngồi trong nhà tắm để hít thở không khí trong vài phút.

4. Xông hơi để chữa bệnh cúm tại nhà

Để làm thông thoáng đường thở thì ngoài dùng thuốc điều trị bạn có thể đun một nồi nước sôi để xông mũi.

Đun sôi nước rồi dùng chiếc khăn trùm đầu, nhắm mắt lại và ngả người về trước để hơi nước bốc lên mặt. Ngồi yên và hít thở sâu trong vòng 30 giây, sau khi nước xông đã nguội tắm nhanh rồi lau khô, mặc quần áo, đắp chăn rồi nằm nghỉ.

Bạn có thể áp dụng phương pháp xông lá để gia tăng hiệu quả, với các nguyên liệu sau: Lá tre, lá sả, lá bưởi, tía tô, ngải cứu, hương nhu, bạc hà mỗi thứ 10 – 20g hoặc một nắm to. Lá tre có tác dụng giải nhiệt, tiêu đờm, sát khuẩn; sả có công dụng làm ấm bụng, sát khuẩn, tiêu đờm; lá bưởi giải cảm tiêu thực, trị ho, sốt, đau đầu; hương nhu trị cảm, sốt, nhức đầu, làm ra mồ hôi; tía tô khu phong trừ hàn; bạc hà sát khuẩn, chống viêm.

Trừ lá bạc hà, tất cả các loại lá còn lại rửa sạch rồi cho vào nồi xâm xấp nước, đun lửa sôi trong khoảng 10 phút, khi chuẩn bị xông hãy cho bạc hà vào rồi đun tiếp 1-2 phút.

5. Tắm nước ấm

Tắm nước ấm giúp bổ sung hơi nước, giữ ẩm và thông mũi giúp bạn hít thở dễ dàng hơn. Không nên tắm nước lạnh sẽ khiến nhiệt độ cơ thể giảm đi đột ngột, khiến tình trạng bệnh xấu đi. Lưu ý không tắm nếu nhiệt độ cơ thể không ổn định hoặc chóng mặt, nếu cảm thấy rét run nên tăng nhiệt độ của nước.

6. Sử dụng túi chườm nhiệt

Chườm khăn ấm lên trán và mũi giúp giảm đau đầu và đau xoang từ đó hỗ trợ điều trị cúm hiệu quả.

7. Súc miệng, vệ sinh mũi với nước muối

Nước muối loãng có tác dụng diệt khuẩn và sát trùng cao. Súc miệng bằng nước muối khi bị cúm còn giúp loại bỏ chất nhầy tích tụ sau cổ họng đặc biệt là khi thực hiện động tác ngửa cổ súc miệng. Kiên trì súc nước muối trong nhiều ngày liên tiếp giúp giảm nhanh các triệu chứng đau họng, rát cổ, viêm nhiễm cổ họng.

8. Kê cao đầu khi ngủ

Khi bị cúm bạn có thể gặp tình trạng nghẹt mũi, nhất là vào ban đêm. Kê cao đầu khi ngủ giúp phần mũi rút hết các chất nhầy, đồng thời cũng ngăn chặn tình trạng ợ nóng thường xuyên. Để làm loãng chất nhầy trong mũi, có thể tạo độ ẩm cho phòng ngủ bằng máy tạo độ ẩm.

9. Bôi tinh dầu

Một số loại tinh dầu có thể giúp bạn chống lại một số loại virus, vi khuẩn góp phần chữa trị bệnh cúm tại nhà hiệu quả. Một nghiên cứu cho thấy, tinh dầu trà có thể giúp bạn chống lại virus cúm bằng cách làm chậm hoặc ngăn chặn tốc độ nhân lên của virus. Tinh dầu trà phát huy hiệu quả tốt nhất khi được dùng trong 2 giờ đầu sau nhiễm trùng.

Khuếch tán tinh dầu vào không khí bằng máy khuếch tán có thể giúp chống lại một số loại virus, vi khuẩn. Lưu ý rằng, liệu pháp hương thơm có thể ảnh hưởng trẻ em, phụ nữ mang thai và vật nuôi.

10. Uống nhiều nước 

Cúm có thể khiến cơ thể mất nước nếu đi kèm triệu chứng nôn mửa, tiêu chảy. Do đó, hãy đảm bảo cung cấp đủ nước cho cơ thể với nước lọc, nước trái cây hoặc đồ uống bổ sung chất điện giải. Trà thảo dược mật ong có thể làm dịu cơn đau họng.

Nên tránh đồ uống có chứa caffeine vì chúng có tác dụng lợi tiểu, khiến cơ thể mất nước nhiều hơn. Nếu cảm thấy buồn nôn, bạn nên uống nước với từng ngụm nhỏ. Nên quan sát màu sắc của nước tiểu, khi nước tiểu có màu vàng nhạt hoặc gần như không màu chứng tỏ cơ thể đã được cung cấp đủ nước.

11. Dùng thức ăn dạng lỏng và ấm

Người mắc cúm có thể sốt, ho, đau đầu, đau họng, mệt mỏi toàn thân,… Các triệu chứng có thể khiến người bệnh mệt mỏi, chán ăn. Nên ăn những món ăn dễ tiêu hóa và ấm như các món canh thịt, cháo hoặc súp gà.

Canh là món ăn dễ ăn và dễ tiêu hóa, nguyên liệu nấu canh cũng rất đa dạng như thịt bò, thịt gà, rau xanh, nấm,… Một chén canh ấm, thơm ngon vừa cung cấp chất dinh dưỡng cho cơ thể, vừa bổ sung nước, làm dịu đau họng, giảm nghẹt mũi.

Súp gà là sự kết hợp tuyệt vời giữa canh và các thành phần nguyên liệu bổ sung. Thịt gà cung cấp protein và sắt; cà rốt, nấm, bắp cũng đem lại rất nhiều dinh dưỡng cho cơ thể mà còn có thể hỗ trợ điều trị cúm. Bột năng có trong súp cũng khiến bạn no lâu hơn ăn canh. Nếu không thích súp, người bệnh cúm cũng có thể ăn cháo với những lợi ích mang lại tương tự như súp.

12. Bổ sung thực phẩm giàu kẽm

Kẽm có thể rút ngắn thời gian cảm cúm hoặc cảm lạnh. Nghiên cứu được thực hiện bởi PGS Jennifer Hunter, Viện Nghiên cứu Sức khỏe NICM tại Đại học Western Sydney, trên 5.400 người trưởng thành tham gia. Các nhà khoa học nhận thấy, so với giả dược người dùng viên ngậm kẽm hoặc thuốc xịt mũi có thể ngăn ngừa 5 ca nhiễm trùng đường hô hấp mới trong 100 người mỗi tháng, giảm nguy cơ mắc các triệu chứng nghiêm trọng hơn.

Một số thực phẩm giàu kẽm có thể kể đến như:

• Các loại thịt: điển hình như thịt bò, thịt cừu, thịt lợn,… là nguồn kẽm tuyệt vời. Động vật có vỏ: chứa nhiều kẽm, ít calo và lành mạnh. Tuy nhiên, nếu bạn đang mang thai cần phải đảm bảo động vật có vỏ được nấu chín hoàn toàn để giảm thiểu nguy cơ ngộ độc thực phẩm;

• Các loại đậu: như đậu xanh, đậu lăng chứa lượng kẽm đáng kể. Tuy nhiên trong đậu có chứa phytates ức chế hấp thụ kẽm và các khoáng chất khác, nên kẽm từ các loại đậu không hấp thu tốt như kẽm từ các loài động vật;

• Các loại hạt: có chứa nhiều kẽm, chất xơ, chất béo lành mạnh, vitamin và khoáng chất. Các loại hạt có thể kể đến như hạt bí, vừng, hạt lanh, đậu phộng, hạt điều, hạnh nhân,…

• Trứng: chứa một lượng kẽm vừa phải để bạn đạt được mục tiêu hàng ngày. Không chỉ kẽm, trứng còn chứa nhiều vitamin và khoáng chất như vitamin B, selen, choline,…

13. Ăn đầy đủ dinh dưỡng, chia nhỏ bữa ăn

Món ăn bắt mắt, hương vị đậm đà sẽ đánh thức sự thèm ăn khi bị cúm. Một chút biến hóa cho món ăn tăng thêm vị ngon, mùi thơm hấp dẫn, trang trí đẹp mắt sẽ giúp bệnh nhân cúm cảm thấy ngon miệng hơn. Một số thức ăn có vị cay nồng như tiêu hoặc ớt sẽ giúp cải thiện tình trạng nghẹt mũi ở một số bệnh nhân cúm. Tuy nhiên, thức ăn có vị cay chỉ phù hợp với những bệnh nhân cúm không có triệu chứng đau họng hoặc không gặp các vấn đề về dạ dày.

Khi bị cúm nên chia nhỏ bữa ăn hàng ngày ra làm 4-5 bữa nhỏ. Chia nhỏ bữa ăn với tỷ lệ thuận theo lượng thức ăn trong mỗi bữa sẽ giúp bộ máy tiêu hóa hoạt động dễ dàng và nhanh chóng hơn.

Bệnh nhân cúm cũng cần tránh một số loại thực phẩm sau:

• Thức ăn nhanh: thức ăn nhanh no nhưng lại thiếu dinh dưỡng, chứa nhiều chất béo gây cảm giác ớn lạnh, chán ăn.

• Trái cây chứa nhiều đường fructose: mận, nho khô, chà là, anh đào,… tạo cảm giác đầy hơi, khó tiêu;

• Các loại đậu: có chứa nhiều protein và đường, khi ăn nhiều sẽ gây đầy bụng;

• Nước uống có ga: có thể gây hiện tượng “no giả”, khiến người bệnh không còn muốn ăn các loại thức ăn khác.

• Bia, rượu và các chất kích thích.

14. Tránh sử dụng các chất kích thích như thuốc lá, bia, rượu

Cần thay đổi thói quen hàng ngày bao gồm cả chế độ ăn uống, bia rượu là những loại đồ uống cần tránh xa. Cụ thể, cồn trong bia rượu có thể gây nên tình trạng mất nước cho cơ thể, từ đó khiến các triệu chứng nghẹt mũi, đau họng tiến triển tệ hơn, người bệnh cúm tuyệt đối không uống rượu khi đang sốt.

Rượu bia còn có thể làm suy giảm hệ miễn dịch, khi bị cảm cúm hệ miễn dịch của cơ thể đã trở nên suy yếu, uống những loại đồ uống có cồn như bia, rượu khiến cơ thể người bệnh khó hồi phục hơn so với bình thường. Bên cạnh đó, đồ uống có cồn có thể gây tổn thương lâu dài cho gan, thận, đe dọa sức khỏe người bệnh.

15. Mặc quần áo thoải mái

Nhiều người cho rằng khi bị cúm nên mặc quần áo dày để chống lạnh. Thực tế, mặc quần áo quá dày sẽ khiến người bệnh khó vận động, gây bí da, cản trở sự thoát mồ hôi của cơ thể.

Cúm là bệnh thường gặp và là căn bệnh không thể xem thường đặc biệt là với trẻ em và người cao tuổi. Những triệu chứng kéo dài gây khó chịu cho người bệnh, ảnh hưởng cuộc sống và công việc. Vì vậy nên chủ động phòng ngừa bệnh bằng việc tiêm vắc xin phòng cúm mỗi năm. Người đã tiêm vắc xin nếu không may mắc cúm sẽ có triệu chứng nhẹ hơn, thời gian bị bệnh cũng sẽ rút ngắn hơn. 

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), tiêm phòng cúm có khả năng giảm tỷ lệ tử vong do cúm 70-80%, ngăn ngừa biến chứng và giảm 60% bệnh tật liên quan đến cúm, giảm tỷ lệ nhập viện vì các bệnh nền đi kèm hay ở những người có hội chứng suy giảm miễn dịch. 

Để tìm hiểu thông tin về các khóa học sơ cấp cứu, các thông tin khác về sức khỏe, hãy theo dõi thông tin tại chuyên mục kiến thức trên website Safi và kênh facebook Dr Safi - Đào tạo sơ cấp cứu chuẩn Hoa Kỳ. Chúng tôi thường xuyên cập nhật thông tin các khóa học và chia sẻ các thông tin hữu ích về chăm sóc sức khỏe, sơ cấp cứu.

Doanh nghiệp có thể đăng ký học sơ cấp cứu tại: https://forms.gle/vGJtX8T93pCKg69JA